Khi ánh hào quang từ sân khấu quốc tế CES 2025 dần tan biến, thứ còn lại không phải là tiếng vỗ tay mà là một dàn hợp xướng của những lời phàn nàn, những vấn đề liên tục xuất hiện. Nhiệt độ hoạt động quá nóng, dây cáp nguồn phụ 12V-2×6 nóng chảy, hiệu năng không như kỳ vọng, lỗi vật lý thiếu ROPs, driver không ổn định, tình trạng khan hiếm hàng hóa, bên cạnh đó là mức giá cao ngất ngưởng trên thị trường. Tất cả những thứ này đã biến RTX 50 Series thành một vở bi hài kịch mà ngay cả Shakespeare cũng phải nghiêng mình kính nể. Trong đó, RTX 5070 – “viên ngọc quý” được Jensen Huang quảng bá rầm rộ – nổi lên như một trò hề tầm cỡ, với hiệu năng èo uột, tiêu thụ điện tăng vọt so với đời trước và lời hứa “hiệu năng ngang RTX 4090” chỉ còn là một câu đùa cay đắng. Hãy cùng lật từng trang của cuốn sách thất bại này để xem NVIDIA đã làm gì với dòng Blackwell.
Nhiệt độ và dây cáp: Khi GPU biến thành lò sưởi
Nói về nhiệt độ, RTX 50 Series dường như đã biến giấc mơ “hiệu năng và mát mẻ” thành cơn ác mộng nóng bỏng. RTX 5090, với mức tiêu thụ điện tới 575 W, không chỉ làm nóng hệ thống máy tính và ảnh hưởng tới các thành phần linh kiện gần đó, mà còn khiến người dùng phải cân nhắc lắp đặt thêm máy lạnh trong phòng. Hệ thống tản nhiệt “đỉnh cao” với hai quạt trên phiên bản Founders Edition nghe có vẻ đầy hứa hẹn, nhưng thực tế lại trông giống như một chiếc quạt điện gia dụng cố gắng làm mát một lò luyện thép. Các thử nghiệm từ TechPowerUp cho thấy nhiệt độ GPU ở mức 77°C và VRAM là 94°C trong điều kiện tải nặng, đủ để bạn tự hỏi liệu mình đang chơi game hay chuẩn bị nướng bánh (nếu được hãy nhớ lại thời Fermi – GTX 480). Hay như GamersNexus, điều kiện phòng được giữ cố định ở 21°C thì nhiệt độ RTX 5090 là 72°C còn VRAM là 90°C. So với Ada Lovelace hay RTX 4090 trang bị tản nhiệt chiếm 3 slot, tuy thô nhưng nhiệt độ card Founders Edition rõ ràng là tốt hơn nhiều, chỉ 66°C và 72°C VRAM. Đó là chưa đề cập đến việc RTX 5090 sử dụng kim loại lỏng (liquid metal) thay cho TIM (thermal interface material) truyền thống.
Phân bố dòng điện không đều giữa các sợi cáp 12V-2×6 dẫn tới có dây phải chịu tải tới 23A, trong khi dây khác thì chỉ vài A.
Dòng không đều dẫn tới tình trạng quá nóng trên 1 dây, nhiệt độ tại đầu cắm lên tới hơn 150 độ C.
Quá dòng, quá nhiệt thì đương nhiên phải chảy nhựa.
Nóng chảy cả phần đầu cắm cái ở trên card RTX 5090.
Và rồi, chúng ta đến với “nhân vật phụ” đình đám suốt cả 2 thế hệ RTX gần nhất: dây cáp 12V-2×6 (hay trước đó là 12VHPWR). Sau thảm họa chảy đầu nguồn của RTX 4090, NVIDIA tự tin tuyên bố đã cải thiện thiết kế, rằng sẽ không có bất kỳ trường hợp nào xảy ra nữa. Kết quả thực tế thì sao? Một người dùng Reddit đã đăng ảnh dây cáp RTX 5090 tan chảy như một cô gái nhìn thấy bánh ngọt. Cụ thể hơn, người dùng Reddit ivan6953, tuy cọng cáp 12VHPWR là của hãng thứ 3 sản xuất song anh cho biết nó đã dùng tốt trên chiếc card RTX 4090 FE suốt 2 năm trời. Và cọng cáp này được biết đáp ứng tiêu chuẩn ATX 3.0/PCIe 5.0 cũng như công suất 600 W dành cho RTX 5090. ivan6953 đã gắn nó rất cẩn thận khi mua được chiếc card mới nhưng khi chơi Battlefield 5 với mức tải hơn 500 W thì mùi khét xuất hiện… Trong khi đó, Roman “der8auer” Hartung đo được nhiệt độ đầu nối 12V-2×6 lên tới 150°C chỉ sau vài phút hoạt động.
Quảng cáo
Cách đây 2 ngày, Andreas Schilling của Hardwareluxx cũng chia sẻ hình ảnh camera nhiệt với RTX 5090, nhiệt độ cao nhất đo được là hơn 160°C , cũng ngay ở đầu nguồn phụ cả phía card đồ họa lẫn PSU. NVIDIA luôn đổ lỗi cho “cách lắp đặt sai” hoặc dây cáp bên thứ ba, nhưng khi RTX 5080 cũng tham gia câu lạc bộ “chảy cáp nguồn”, có lẽ Huang nên cân nhắc đổi tên dòng Blackwell thành “Black-melt”.
Hiệu năng và RTX 5070: Trò hề của lời quảng cáo
Nếu nhiệt độ là vấn đề vật lý, thì hiệu năng lại là cú tát vào niềm tin của người dùng. RTX 50 Series được kỳ vọng là bước nhảy vọt nhờ kiến trúc Blackwell, nhưng thực tế lại giống như một cú trượt chân xuống vực. Chắc hẳn rất nhiều người dùng dành tất cả sự tập trung vào GeForce RTX 5070 – “ngôi sao” được Jensen Huang nâng lên tận mây xanh tại CES 2025 với tuyên bố “hiệu năng ngang RTX 4090 chỉ với 549 USD”. Đáng buồn thay, lời nói ấy giờ đây chỉ còn là một meme lan truyền trong cộng đồng công nghệ. Các bài thử nghiệm từ những kênh công nghệ lớn và uy tín trên thế giới cho thấy RTX 5070 chỉ nhanh hơn RTX 4070 SUPER khoảng 1-5% ở độ phân giải 1440p và 2160p, đương nhiên là thua RTX 4070 Ti rồi. So với RTX 4090 thì RTX 5070 chậm hơn trung bình tới 63% trong các phép thử. Khi bật ray tracing, RTX 5070 gần như “tắt thở” với bộ nhớ VRAM 12 GB khi cố chạy tựa game Indiana Jones and the Great Circle. Theo NVIDIA, công nghệ Multi Frame Generation (MFG) trong DLSS 4 sẽ là cứu cánh cho người dùng muốn chơi game mượt mà hơn, nhưng ngay cả khi bật chế độ “phép màu AI” này, hiệu năng thực tế vẫn “hít khói” cái bóng của RTX 4090. Có lẽ Jensen nên thêm một dòng chú thích: “RTX 5070 549 USD – Hiệu năng RTX 4090 – nhưng chỉ trong PowerPoint của chúng tôi”.
Vẫn có 1 điểm sáng để chúng ta, những người dùng từng bị lừa vì slide của RTX 5070 ngang RTX 4090 ở CES 2025 cảm thấy được an ủi – PassMark. Kết quả thử nghiệm với PassMark cho thấy RTX 5070 đúng là gần bằng RTX 4090 thật, nhưng mà là RTX 4090 Laptop! Điểm số PassMark cho thấy khả năng tính toán (compute) của GPU, mà nếu xét ở góc độ này (RTX 4090 Laptop, Huang chỉ sót chữ Laptop trên slide thôi) thì rõ ràng NVIDIA đâu có quảng cáo quá lố. Lý do là RTX 4090 Laptop thì ngang ngửa RTX 4070 mà.
Còn về hiệu năng của mẫu Blackwell đầu bảng – RTX 5090 – tính trung bình về game tăng lên khoảng 37% so với RTX 4090, trong khi điện năng tiêu thụ tăng 28% (575 W so với 450 W). Tức là nếu xét ở ngưỡng ngang về TDP, sức mạnh thuần của Blackwell chỉ mạnh hơn đâu đó trung bình 9% so với Ada Lovelace. Mức cải thiện hiệu năng giữa 2 thế hệ này theo mình là không xứng đáng với những gì mà người dùng chờ đợi, cũng như là những lời hoa mỹ về kiến trúc, công nghệ mới từ phía NVIDIA. RTX 5080 cũng là 1 nỗi thất vọng khác khi mức TDP tăng tới 12.5% so với RTX 4080 SUPER (360 W so với 320 W), trong khi hiệu năng thuần trung bình chỉ tăng 13.5%. Điểm sáng duy nhất của kiến trúc Blackwell chỉ có RTX 5070 Ti, với mức tiêu thụ điện chỉ tăng 5.3% so với RTX 4070 Ti SUPER (300 W so với 285 W), còn hiệu năng thuần thì mạnh hơn trung bình tới 18%. Bởi vậy mới nói nếu như mua được ở loanh quanh mức giá đề xuất 749 USD, RTX 5070 Ti là mẫu Blackwell đáng tiền nhất hiện tại.
Quảng cáo
Điện năng tiêu thụ: RTX 5070 và cơn khát điện vô nghĩa
Không dừng lại ở hiệu năng đáng thất vọng, RTX 5070 còn mang đến một “nâng cấp” khác: tiêu thụ điện năng tăng vọt mà chẳng đi kèm sức mạnh tương xứng. RTX 5070 có TDP 250 W – cao hơn 20 W so với RTX 4070 và 30 W so với RTX 4070 SUPER. Trong khi hiệu năng chỉ nhích lên vài phần trăm, mức tiêu thụ điện tăng tới 13.5% đã làm tiêu tan danh tiếng về hiệu năng trên mỗi watt mà dòng RTX 40 từng tự hào.
Blackwell vẫn dùng tiến trình 5 nm như Ada Lovelace, nhưng được marketing thành TSMC 4NP, thực chất vẫn là N4P tùy biến hay 5 nm. Vậy điều gì khiến RTX 5070 ngốn điện nhiều hơn nhưng hiệu năng tăng như ngưỡng sai số? Có lẽ NVIDIA đã quá tay khi tăng xung (gốc 2325 MHz, tăng 17.4% so với RTX 4070 SUPER) và băng thông GDDR7, nhưng nhiêu đó không đủ để lấp đầy khoảng trống về sức mạnh thuần. Trong khi RTX 5090 với 575 W đã sẵn sàng cạnh tranh với lò sưởi điện, RTX 5070 chỉ là một “phiên bản tiết kiệm” của cuộc đua phá kỷ lục tiêu thụ năng lượng – một cuộc đua mà chẳng ai muốn tham gia. Khi tải, nhiệt độ RTX 5070 Founders Edition đạt mức 77°C, VRAM 78°C trong khi thế hệ trước, RTX 4070 SUPER tương ứng là 69°C và 74°C, còn RTX 4070 là 69°C và 72°C theo kết quả của TechPowerUp.
Multi Frame Generation: “Phép màu” hay màn ảo thuật?
NVIDIA đặt cược lớn vào Multi Frame Generation (MFG) trong DLSS 4, hứa hẹn tăng gấp 4 lần số khung hình nhờ AI. Nghe thì hấp dẫn đó, nhưng thực tế lại là một câu chuyện khác. Trong các phép thử game từ nhiều đơn vị truyền thông thế giới, MFG có thể đẩy FPS lên cao trong những tựa game như Cyberpunk 2077, nhưng cái giá phải trả là độ trễ khung hình không ổn định, cũng như hiện tượng artifact xuất hiện khi chuyển động nhanh. Với RTX 5070, MFG chỉ thực sự hữu ích ở những game hỗ trợ DLSS 4, trong khi đó, ở các tựa game không hỗ trợ hoặc yêu cầu VRAM lớn, RTX 5070 gần như bó tay, khiến “phép màu AI” trở thành một màn ảo thuật rẻ tiền: đẹp mắt trên giấy nhưng vô dụng trong thực tế. Có lẽ NVIDIA nên tập trung vào hiệu năng thực thay vì dựa vào công nghệ phụ trợ để đánh lừa mắt người dùng.
Còn tại sao MFG lại vô dụng trong thực tế, mình sẽ có bài viết khác đi chi tiết hơn về vấn đề này. Ngắn gọn thì nếu 1 game đã chạy được với tốc độ khung hình trên 60 fps, bạn chẳng cần MFG làm gì? Nếu card đồ họa không đủ sức để gánh game trên 60 fps, bật MFG chỉ để làm đẹp con số khung hình trên giây, còn chơi được hay không hoặc có thoải mái hay không lại là chuyện khác. Ngoài ra, những game thủ cần số fps cao tới vài trăm thì thường sẽ tập trung vào các trò chơi esport đối kháng góc nhìn thứ nhất, đi kèm với nó là độ phân giải thường dùng ở 1080p, lúc này MFG cũng không ý nghĩa gì.
Lỗi vật lý và tình trạng hiếm hàng: Thêm dầu vào lửa
Chưa hết, RTX 50 Series còn vướng vào lỗi vật lý thiếu ROPs (Render Output Units). NVIDIA xác nhận khoảng 0.5% RTX 5090 và 5070 Ti bị thiếu ROPs, dẫn đến hiệu năng giảm khoảng 5 – 11% so với thông số chuẩn. Tuy nhiên kể cả RTX 5080 vẫn có trường hợp thiếu ROPs và chắc chắn là ảnh hưởng tất cả các mẫu card, từ Founders Edition tới sản phẩm của đối tác AIB (vì đơn giản RTX 5070 Ti không hề có Founders Edition). Dù hãng cam kết thay thế, nhưng con số 0.5% trên hàng triệu sản phẩm không phải là nhỏ, và sự cố này chỉ làm tăng thêm nghi ngờ về kiểm soát chất lượng của Blackwell. Lỗi do bên TSMC hay NVIDIA thì chưa dám kết luận, tuy nhiên xét cho cùng, phía kiểm tra cuối chắc hẳn phải là NVIDIA trước khi gởi các chip GPU tới đối tác AIB (Add In Board).
Có 3 cách để lý giải ở đây: Một là khả năng kiểm tra chất lượng sản phẩm (QC – Quality Control) của NVIDIA quá tệ, không đủ sức để tìm ra lỗi trên silicon; Hai là QC của hãng chỉ tập trung vào các thành phần, khu vực quan trọng trên GPU mà bỏ sót hoặc không quan tâm đến những khu vực khác; Ba là QC tốt nhưng vì lợi nhuận và cũng đồng nghĩa với đánh giá thấp khách hàng, NVIDIA chủ động bán những GPU thiếu ROPs ra thị trường. Mới đây, NVIDIA cũng lên tiếng bác bỏ tin đồn RTX 50 Laptop có khả năng thiếu ROPs và đang tiến hành kiểm tra lại, tuy nhiên liệu bạn có đủ niềm tin vào xác nhận đó? Hãy nhớ rằng NVIDIA cũng đã từng nói rằng cáp 12V-2×6 sẽ không cháy/chảy nữa…
Tiếp theo, tình trạng khan hiếm hàng hóa càng làm mọi thứ tồi tệ hơn. RTX 5090 và 5080 ra mắt ngày 30/1/2025, RTX 5070 Ti tiếp nối vào 20/2 và RTX 5070 mới ngày 4/3 vừa qua, nhưng số lượng hàng thực tế trên kệ gần như là con số 0. Kết quả quá dễ đoán được – giá bán bị đội lên gấp đôi, thậm chí gấp ba mức đề xuất MSRP. RTX 5070, với giá niêm yết 549 USD, được rao bán ở mức 800 – 900 USD, trong khi RTX 5090 chạm ngưỡng 3000 USD. Người dùng không chỉ phải “săn hàng” mà còn phải trả giá cắt cổ cho một sản phẩm đầy vấn đề – trải nghiệm mà không ai mong muốn.
Blackwell – Khi tham vọng trở thành trò cười
RTX 50 Series nói chung và đặc biệt RTX 5070 nói riêng, là minh chứng cho thấy ngay cả NVIDIA cũng có thể lạc lối khi tham vọng vượt xa thực tế. Nhiệt độ cao, cáp nguồn nóng chảy, hiệu năng thất bại, lỗi vật lý, khan hiếm hàng và giá bán điên rồ đã biến Blackwell thành một bài học đắt giá. RTX 5070, thay vì là “người hùng giá rẻ” như Jensen Huang hứa hẹn, qua các thử nghiệm lại giống như một RTX 4070 SUPER “đội lốt mới” với giá cao hơn, tốn điện hơn và hiệu năng không đổi. Multi Frame Generation có thể là ánh sáng cuối đường hầm, nhưng những trường hợp mà nó tỏ ra hữu dụng thì quá ít.
Có lẽ NVIDIA nên đổi tên dòng Blackwell thành “Black-flop” – một thất bại đen tối nuốt chửng niềm tin của người dùng và biến những lời quảng cáo hoa mỹ thành tro bụi. Trong khi chờ đợi thế hệ tiếp theo, lời khuyên duy nhất là: hãy giữ chặt RTX 40 Series, ít nhất chúng vẫn đáp ứng được các nhu cầu chơi game của bạn trong khoảng 1 – 2 năm tới, dù gì thì số lượng game thủ xài RTX 4060 vẫn áp đảo trên bảng khảo sát phần cứng Steam vào tháng 2/2025 – một cuộc đổi ngôi với RTX 3060 trước đó.
Nguồn: Tinhte.vn
