[Back to School] Đi mua laptop, anh chị em đừng quên vài kinh nghiệm hữu ích này

<!—->Mấy hôm trước mình đã chia sẻ với anh em vài kinh nghiệm khi đi mua cấu hình máy tính để bàn phục vụ cho các bạn học sinh, sinh viên trước mùa tựu trường. Nhưng có lẽ những kinh nghiệm khi lựa chọn laptop sẽ là thứ quan trọng và được nhiều người quan tâm hơn. Lý do cũng đơn giản. Kinh phí có giới hạn, thì hầu hết sẽ lựa chọn một chiếc máy tính xách tay, đem đi học, đi làm đều được, không bị bó buộc bởi kích thước cồng kềnh của thùng máy PC.

[Back to School] Dựng cấu hình máy bàn, anh em hãy nhớ vài kinh nghiệm này

Cứ thành thông lệ, chừng tháng 8, tháng 9 hàng năm là thời điểm nhiều bạn học sinh và sinh viên sẽ đi tìm cho mình một cấu hình PC phục vụ cùng lúc mọi nhu cầu, từ học tập đến giải trí. Mỗi nhu cầu sẽ cần một cấu hình PC khác nhau về hiệu năng…

tinhte.vn

Lẽ dĩ nhiên, bản thân các hãng cũng đang cố gắng kích cầu máy tính xách tay, khi dự kiến như mọi năm, mọi dịp đầu năm học mới, doanh số laptop luôn luôn ấn tượng hơn tốc độ ráp cấu hình máy tính để bàn. Và đây là vài kinh nghiệm mang tính tổng quát cho nhiều nhu cầu sử dụng laptop học tập, làm việc hay giải trí.

Windows hay macOS?

Câu hỏi này phụ thuộc hoàn toàn vào nhu cầu học tập và sử dụng của từng bạn sinh viên hay những người trẻ mới ra trường. Không phải cứ nhìn người khác dùng hệ điều hành nào và nghe lời họ thấy ổn thì mua về dùng theo.

Nhu cầu cụ thể của từng người đương nhiên là khác nhau. Lấy ví dụ chỉ đơn giản là ngồi lập trình, nhưng với nhu cầu phát triển ứng dụng di động, macOS sẽ là ý tưởng hay hơn Windows vì có cả Xcode lẫn Android SDK. Nhưng nếu lập trình viên quản lý hệ thống doanh nghiệp, thì Microsoft stack để vận hành máy chủ thông qua dịch vụ Azure lại là lý do quan trọng nhất để họ sử dụng laptop Windows.

Những ngành học cơ khí kỹ thuật xây dựng, dù vẫn sử dụng công cụ CAD để thiết kế, nhưng đó là “vùng đất” mà Windows thống trị. Nhưng cũng là “thiết kế”, nhưng những ngành multimedia hay marketing, cần làm việc với hình ảnh và video, macOS lại là tiêu chuẩn vàng ở thời điểm hiện tại, cho dù các anh chị em làm việc với Premiere, Photoshop, Canva hay thậm chí là CapCut…

Một ví dụ có phần tương đối cá biệt là hai ngành học kế toán. Học ngành này thì hãy xác định tinh thần sử dụng Windows, vì phần mềm quyết toán thuế làm gì có bản cài chạy trên macOS đâu?

Không thiếu những trường hợp mình nhìn thấy, mua lap đẹp sang xịn mịn, nhưng rồi không phù hợp với nhu cầu sử dụng, thừa nọ thiếu kia. Nên quan trọng nhất vẫn là định hình cụ thể nhu cầu sử dụng phục vụ học tập và công việc trước, rồi kế đến là chọn thương hiệu và cấu hình laptop phù hợp.

HĐH nào thì cũng cần ít nhất 16GB RAM

Như đã đề cập trong bài viết kinh nghiệm dựng cấu hình máy tính để bàn, giờ 8GB RAM không còn là con số phù hợp để vận hành một hệ thống chạy Windows 11 nữa. Giờ mở máy tính lên, nếu là Windows 11, mặc định hệ điều hành với vô vàn những phần mềm chạy ngầm vốn có của nó đã ngốn của anh em chừng 5 đến 6GB RAM rồi. Vậy là với 16GB RAM, anh em sẽ chỉ còn khoảng 10GB cho mọi tác vụ khác anh em muốn làm.

Kinh nghiệm này cũng hoàn toàn có thể áp dụng với những chiếc laptop. Giờ 8GB RAM không còn đủ dùng như trước kia nữa. Ít thì anh em sẽ cần 16GB RAM, còn nhiều thì 32 là đủ dùng. Những tác vụ phức tạp và đòi hỏi cấu hình máy tính cao hơn thì là 64GB. Chỉ có những người dựng cấu hình workstation để làm việc với các thuật toán máy học hay trí tuệ nhân tạo mới cần trên con số này.

macOS cũng không khác đâu. Không phải tự nhiên với những chiếc máy trang bị chip xử lý M4, mặc định ở cấu hình tối thiểu, giá rẻ nhất, Apple cũng đã phải trang bị 16GB RAM rồi. Nếu muốn mua MacBook cũ cho kinh tế, thì kinh nghiệm là anh chị em vẫn nên né những chiếc máy cấu hình cơ bản với chỉ 8GB RAM. Dùng cơ bản hàng ngày vẫn ổn, dĩ nhiên, nhưng tới lúc cần làm việc hay cài những phần mềm phục vụ học tập, đòi hỏi dung lượng bộ nhớ xử lý cao, vấn đề sẽ nảy sinh.

CPU và GPU, cái nào quan trọng hơn?

Thực tế thì hầu hết thời gian, các hãng laptop giờ tập trung quảng bá nhiều vào cấu hình chip xử lý CPU bên trong những chiếc laptop. Giữa thời điểm AI đang là từ khóa mà ai cũng nhắc đi nhắc lại hàng ngày, thì những chip CPU với cụm nhân NPU trên Intel và AMD, hay Neural Engine trên chip Apple Silicon của những chiếc MacBook lại càng trở thành điểm nhấn, là selling point của những chiếc laptop. Rồi kế đến mới là GPU bên trong.

Hầu hết thời gian, với rất nhiều tác vụ và nhu cầu sử dụng, thì đúng là hiệu năng CPU bên trong chiếc laptop vẫn là thứ cần quan tâm hơn. Từ số nhân số luồng, xung nhịp, rồi cả hiệu năng khi hệ thống tản nhiệt vận hành hết công suất, tình trạng thermal throttle khiến chip bị giảm xung, giảm hiệu năng diễn ra như thế nào, đó là những yếu tố mọi người đều cần để ý khi sử dụng laptop.

Vì lý do chi phí, không thiếu những lựa chọn laptop trang bị card đồ họa rời chỉ lựa chọn những giải pháp giá rẻ nhất và hiệu năng thấp nhất, chẳng hạn như RTX 3050 hay 4050. Những lựa chọn laptop như thế này đương nhiên đủ khả năng chơi vài trò chơi từ eSports tới AAA với chất lượng đồ họa bị giới hạn. Nhưng nếu cần một chiếc laptop Windows để chơi game ngon lành hơn, chi phí sẽ tăng lên.

Nhu cầu tương ứng với kích thước màn hình

Hiện giờ có lẽ 14 inch là kích thước màn hình laptop ổn nhất phục vụ cho số đông. Những chiếc máy mỏng gọn đều sở hữu kích thước màn hình như thế này. Lớn hơn thì vẫn còn những lựa chọn 15.6 inch cho người chơi game, rồi thậm chí là 17 inch nếu muốn “chơi lớn”, lựa chọn một chiếc máy cao cấp ở phân khúc desktop replacement, với cấu hình chip HX hay RTX 4080, 4090 Laptop.

Với số đông các ngành học, với hiệu năng xử lý hiện giờ của cả ba nhà sản xuất chip xử lý laptop phổ biến nhất, Intel, AMD và Apple, những chiếc máy tính xách tay 14 inch đã đủ để phục vụ tốt nhiều nhu cầu.

Dĩ nhiên cũng cần nhắc lại rằng, những chiếc máy mỏng gọn hiện giờ đều chỉ sở hữu iGPU tích hợp ngay trên bề mặt die xử lý của những chip CPU bên trong máy. Thỉnh thoảng sẽ có một món đồ chơi ở tầm Ultrabook với những linh kiện phù hợp nhất cho mọi nhu cầu, nhưng chúng là những chiếc laptop ở phân khúc tầm giá 50 triệu Đồng trở lên, không phải thứ ai cũng có thể tiếp cận được.

Ấn nhẹ cái bàn phím khi dùng thử máy

Bình thường thì mọi người sẽ tư vấn thử nghiệm độ bền và khả năng vận hành của những chiếc laptop bằng cách dùng trackpad xem có mượt hay không, gõ thử phím xem hành trình phím có ổn, nút bấm có quá nhỏ và quá sát nhau hay không, rồi thậm chí là mở bản lề và kiểm tra mức độ biến dạng của chassis laptop.

Thật ra lời khuyên của mình là đừng nên thử bẻ máy để xem laptop có biến dạng nhiều hay không, có đáng lo về độ bền hay không. Thay vào đó là một thử nghiệm thiết thực hơn. Đó là khi dùng thử máy ngoài các cửa hàng trước khi chọn mua, hãy thử ấn nhẹ lên bề mặt bàn phím, xem lớp khung vỏ của máy biến dạng cỡ nào.

Sở dĩ nói đây là một bài thử nghiệm thiết thực, vì hàng ngày, các anh chị em sẽ gõ phím rất nhiều. Thiết kế và độ bền của khung vỏ laptop sẽ quyết định trải nghiệm gõ phím. Anh em sẽ không muốn phần bàn phím trên laptop lún quá nhiều trong quá trình sử dụng.