Né những cỗ máy với CPU đời quá cũ
Tính trung bình, xét trên mọi phương diện và mọi tác vụ xử lý, cứ mỗi thế hệ chip xử lý máy tính để bàn mới ra mắt, cho dù là của Intel hay AMD, cũng đều sở hữu chừng 10 đến 15% cải thiện về điểm số hiệu năng. Tương tự như vậy là khả năng tiết kiệm điện khi hai hãng ứng dụng những tiến trình gia công bán dẫn thế hệ mới.
Đành rằng những thế hệ CPU cũ, chẳng hạn như AMD Ryzen 7 2700X hay Intel Core i7-10700K sẽ có những mức giá vô cùng hấp dẫn, vì đã ra mắt từ nhiều năm về trước. Thế nhưng có hai vấn đề quan trọng nhất đối với những con chip CPU cũ.
Thứ nhất đương nhiên là hiệu năng so sánh với những thế hệ chip xử lý mới nhất hiện tại. So với Ryzen 7 9700X kiến trúc Zen 5, Ryzen 7 2700X chỉ đạt hiệu năng bằng 43% so với con chip đời mới. Không phải lúc nào nhiều nhân hơn cũng sẽ tốt hơn. Core i5-14600K giờ thừa sức vượt qua sức mạnh của Core i9-10900K trong nhiều tác vụ, đã vậy còn tiết kiệm điện hơn rất nhiều.
![[IMG]](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2025/08/8807007_8170580-thu-nghiem-intel-core-i5-14600k-tinhte-5.jpg)
Thứ hai chính là vấn đề nâng cấp sau này. Sở hữu một nền tảng đã ra mắt được nhiều năm, anh em sẽ bị bó buộc trong những giới hạn công nghệ và chuẩn kết nối mà những nền tảng chipset cũ cung cấp, chẳng hạn như sẽ kẹt lại với DDR4 thay vì DDR5, hay PCIe 3.0 thay vì PCIe 5.0 như những nền tảng mới nhất hiện tại. Điều này, ban đầu nghe không phải là vấn đề, vì những hệ thống PC đời cũ có mức giá quá cạnh tranh, nhưng sau này nếu cần nâng cấp RAM, SSD hay card đồ họa để phục vụ học tập và công việc, những vấn đề sẽ dần dần nảy sinh.
Core i7 và Ryzen 7 đổ xuống, tản nhiệt khí là đủ
Ở công suất vận hành tiêu tán khoảng 200W nhiệt tạo ra từ con chip CPU, những mẫu tản nhiệt khí cao cấp nhất trên thị trường hiện nay vẫn là sự lựa chọn hoàn hảo, chẳng hạn như Thermalright Royal Pretor 130 hay Noctua NH-D15 G2. Với những bộ tản nhiệt như thế này, anh em sẽ không phải nghĩ ngợi quá nhiều về độ bền như lúc xài tản nhiệt nước. Không phải lo ống có bị rò hay không, cũng chẳng phải lo về tuổi thọ của bơm nước bên trong những bộ AIO.
Dĩ nhiên không ai cản anh em mua tản nước với rad 240mm để lắp cho Core i5, Core i7 hay Ryzen 7. Nhưng hầu hết thời gian, tản nhiệt khí là lựa chọn đáng tin cậy hơn nhiều. Chừng nào anh em chơi lên tới Core i9 hay Ryzen 9, thì tản nước mới trở thành lựa chọn phải cân nhắc, vì ở ngưỡng 250 đến 300W nhiệt mà con chip CPU tạo ra, cũng không có nhiều tản nước 360mm chịu nổi.
Bên cạnh khả năng làm mát của tản nhiệt, đương nhiên còn nhiều yếu tố cũng đóng góp phần lớn vào hiệu năng của toàn bộ hệ thống, chẳng hạn như loại keo tản nhiệt mà anh em dùng, hay chính bản thân nhiệt độ căn phòng.
Hiểu nhu cầu để chọn đúng CPU và GPU
Hãy lấy ngay một ví dụ, đó là dựng clip và sản xuất nội dung số. Trong những phần mềm như Premiere, CPU sẽ là thứ được sử dụng trong hầu hết mọi quá trình xử lý và chỉnh video, từ xử lý codec cho tới edit video, kéo timeline và chỉnh sửa hiệu ứng, cắt cảnh… Rồi tới khúc biến project thành đoạn video hoàn chỉnh, card đồ họa mới bắt đầu được ứng dụng để đảm bảo màu sắc clip chính xác, rồi tăng tốc quá trình tạo ra từng khung hình của video. Đó chính là lý do vì sao những dàn máy dành cho anh em dựng phim, nếu không phải Mac với phần cứng chuyên biệt trên những con chip M để tối ưu hiệu năng, đều thiên về việc ứng dụng một con chip CPU với nhiều nhân, nhiều luồng xử lý, cỡ i9 hay Ryzen 9 chẳng hạn, thậm chí có người chơi tới Threadripper để làm việc.
Quảng cáo
Nhưng ngược lại nếu làm việc với AI, thì những GPU với hiệu năng cao và nhiều VRAM sẽ lại là thứ quan trọng nhất, nếu không muốn nói là nếu không có card đồ họa với 16GB VRAM đổ lên, đừng nghĩ tới chuyện vận hành LLM local xử lý hoàn toàn trên máy tính để bàn.
Chơi game cũng như vậy. Anh chị em chơi mấy game thể thao điện tử như CS2, Valorant, DOTA 2 hay Liên Minh Huyền Thoại, CPU sẽ là thứ quan trọng hơn, vì trong những game eSports, tốc độ khung hình được quyết định rất nhiều bởi CPU. Giờ này chơi Valorant hay CS2 muốn trên 300 FPS thì card đồ họa cỡ RTX 4060 Ti cũng đã quá dư thừa, nhưng gánh nặng đối với CPU thì cao hơn nhiều. Tương tự như vậy ở phân khúc cao cấp, muốn chơi hai trò này ở ngưỡng 600 FPS thì phải xác định tinh thần sử dụng Ryzen 9, hay Ryzen 7 X3D thì mới tận dụng được hết khả năng của những màn hình gaming mạnh nhất hiện tại.
Nhưng khi chơi game AAA, nhiều hiệu ứng và thế giới game nhiều chi tiết, gánh nặng áp lên card đồ họa cao hơn nhiều, vì nó phải làm cùng lúc nhiều công việc: Biến môi trường vector thành điểm ảnh hiển thị lên màn hình, rồi đắp texture bề mặt vật thể, xử lý cả những thuật toán mô phỏng ánh sáng đổ bóng hay hình ảnh phản chiếu, và thậm chí trước khi hiển thị hình ảnh lên màn hình còn phải xử lý nốt cả post processing để hình ảnh đẹp nhất và bớt răng cưa nhất có thể.
Hiểu được đúng nhu cầu sẽ giúp anh em chọn ra được một cấu hình vừa phù hợp với nhu cầu, thiên về CPU hay GPU nhiều hơn, và từ đó tiết kiệm chi phí hơn.
Quảng cáo
Bao nhiêu RAM với Windows thì đủ?
Câu trả lời ngắn gọn là ít nhất 16GB. Giờ mở máy tính lên, nếu là Windows 11, mặc định hệ điều hành với vô vàn những phần mềm chạy ngầm vốn có của nó đã ngốn của anh em chừng 5 đến 6GB RAM rồi. Vậy là với 16GB RAM, anh em sẽ chỉ còn khoảng 10GB cho mọi tác vụ khác anh em muốn làm.
Kinh nghiệm này cũng hoàn toàn có thể áp dụng với những chiếc laptop. Giờ 8GB RAM không còn đủ dùng như trước kia nữa. Ít thì anh em sẽ cần 16GB RAM, còn nhiều thì 32 là đủ dùng. Những tác vụ phức tạp và đòi hỏi cấu hình máy tính cao hơn thì là 64GB. Chỉ có những người dựng cấu hình workstation để làm việc với các thuật toán máy học hay trí tuệ nhân tạo mới cần trên con số này.
Có mua đồ cũ nhưng SSD thì phải mới
Thông số quan trọng nhất đối với anh em khi chọn mua SSD ở thời điểm hiện tại không phải là dung lượng hay tốc độ theo chuẩn PCIe Gen 3 hay 4, thậm chí là 5 nữa. Con số anh em cần để ý là TBW – Total Bytes Written, hay cũng có chỗ viết là Terabytes Written.
TBW trên bảng thông số kỹ thuật của một chiếc SSD mô tả độ bền của từng con chip NAND, từng cell NAND lưu trữ dữ liệu. Ai cũng biết một điều, dùng lâu dài, từng cell NAND sẽ dần bị xuống cấp, không còn khả năng lưu trữ từng byte dữ liệu như lúc ban đầu nữa. Vậy là thước đo TBW được đưa ra, mô tả độ bền và tuổi thọ của SSD thương mại. Cơ chế ghi và ghi đè dữ liệu lên các cell NAND trên SSD ảnh hưởng trực tiếp tới độ bền của ổ cứng, còn đọc dữ liệu lại không phải tác vụ ảnh hưởng mạnh tới độ bền.
Nói một cách ngắn gọn, TBW là một thông số anh em cần để ý trước khi mua SSD và trong quá trình sử dụng. Nhiều mẫu SSD giá mềm hiện giờ có tuổi thọ chỉ khoảng 150 đến 200 TB, nên đó cũng là một yếu tố anh em nên để tâm trong trường hợp thắc mắc lý do vì sao lại có những mẫu SSD giá rẻ đến vậy trên thị trường.
Và đấy cũng chính là lý do vì sao anh em không nên ham rẻ mua SSD đã qua sử dụng. Có mua máy tính cũ thì cũng nên mua ổ cứng mới để cài Windows, phần mềm và mọi thứ khác.
Đừng tiếc tiền cho nguồn máy tính
Nếu CPU và GPU là bộ não của hệ thống PC, thì bộ nguồn chắc chắn là trái tim. Trái tim không khỏe và ổn định thì toàn hệ thống chắc chắn sẽ gặp vấn đề. Tương tự như vậy, một bộ nguồn không đảm bảo sẽ khó có thể giúp vận hành hệ thống máy tính ổn định được.
Đương nhiên là hầu hết mọi người trong số chúng ta đều biết công thức tính TDP của CPU và GPU, rồi cộng thêm công suất tiêu thụ điện của những linh kiện còn lại trong toàn bộ hệ thống để tính ra tổng công suất cả hệ thống máy tính. Từ đó sẽ chọn được bộ nguồn công suất phù hợp.
Tuy nhiên điều cần ghi nhớ là, nếu bộ nguồn công suất cao mà giá rẻ đến bất ngờ, thì đó không phải là một lựa chọn tốt. Những tình huống sụt điện hay chập cháy hoàn toàn có thể xảy ra, và không thiếu những trường hợp toàn bộ hệ thống hỏng hoàn toàn vì bộ nguồn không đảm bảo. Đừng bao giờ tiếc tiền cho những bộ nguồn đạt chuẩn 80+ Rating, Bronze hay Silver cũng được chứ không cần tới mức Gold hay Platinum. Chúng sẽ đảm bảo hiệu suất cấp điện cũng như vận hành tốt nhất cho dàn máy PC của anh em.
Nguồn: Tinhte.vn
