Cảm nhận về Ghost of Tsushima: bóng ma và cuộc chiến của hệ tư tưởng khác biệt

Bối cảnh câu chuyện trong Ghost of Tsushima

Ghost of Tsushima lấy bối cảnh năm 1274, khi quân Mông Cổ dưới trướng Khotun Khan thực hiện cuộc xâm lược đầu tiên vào Nhật Bản thông qua đảo Tsushima, một “ngưỡng cửa” chiến lược trước khi tiến vào đất liền. Đảo Tsushima lúc này chỉ có khoảng 80 samurai chiến đấu trước hàng ngàn quân Mông Cổ được trang bị vũ khí hiện đại hơn, sử dụng cả thuốc súng và chiến thuật xa lạ với người Nhật lúc bấy giờ.

Trận chiến tại Komoda Beach nhanh chóng trở thành thảm kịch, dẫn đến việc samurai gần như bị tiêu diệt hoàn toàn, đảo bị chiếm đóng và người dân rơi vào cảnh bị tàn sát, bắt bớ. Đây cũng là thời điểm nhân vật chính của game, Jin Sakai, cũng đồng thời là một samurai, chứng kiến sự thất thế của chính Samurai, chú mình bị bắt sống, từ đó bắt đầu hành trình đầy để cứu chú và bảo vệ Tsushima cùng những gì còn lại sau hoang tàn chiến tranh.

Nói về tinh thần Samurai trong Ghost of Tsushima được Sucker Punch xây dựng dựa trên lòng trung thành, danh dự và bộ quy tắc đạo đức nghiêm ngặt – “Bushido”. Tuy nhiên, quân Mông Cổ thật sự tàn bạo và đầy thủ đoạn, điều này khiến những nguyên tắc cổ điển như đấu tay đôi, chiến đấu công khai, kiên trung đến chết lại trở thành “gông cùm” trói buộc họ. Và Jin dần nhận ra rằng, để cứu được chú mình, cứu được Tsushima và người dân vô tội, anh buộc phải từ bỏ con đường “quang minh chính đại”, chọn cách chiến đấu như một “bóng ma” với lối đánh du kích, ám sát, thủ đoạn, thậm chí là sử dụng độc dược. Đây vốn là những điều mà một Samurai truyền thống coi là ô nhục, nhưng lại là tất yếu trong cuộc chiến này.

Ghost of Tsushima là hành trình đối đầu giữa hai trường phái đối lập: danh dự truyền thống của Samurai với sự tàn nhẫn linh hoạt của chiến tranh hiện đại. Qua đó, game đặt ra câu hỏi lớn: khi lòng trung thành và truyền thống đối mặt với hiện thực khốc liệt, ta có sẵn sàng hy sinh cái cũ để bảo vệ những giá trị lớn hơn không? Sự biến đổi ấy không chỉ là bi kịch cá nhân của Jin Sakai, mà còn là hiện thân cho nỗi đau của cả một thế hệ Samurai khi thế giới đã đổi thay mãi mãi

Chủ đề về mâu thuẫn giữa cái cũ và cái mới

Thật ra, trong suốt quá trình chơi game, chỉ một số khúc mình thấy là Jin có sự đấu tranh giữa danh dự của một Samurai và bản năng sinh tồn của một chiến binh, là trọng tâm của Ghost of Tsushima. Jin Sakai được nuôi dạy trong môi trường đầy quy tắc Bushido: trung thực, liêm chính, đối mặt chính diện. Tuy nhiên, những nguyên tắc đó nó chỉ đúng khi ở thời bình, ở một cuộc chiến vào ban ngày. Còn với quân Mông Cổ quá mạnh, tàn nhẫn, thậm chí ma mãnh thì mấy nguyên tắc đó làm cách nào tồn tại được. Anh em chiến với Khotun Khan chắc sẽ thấy, nó đánh không lại thì sẽ gọi anh em bạn bè ra đánh để nó có thời gian hồi máu, mình thì bị bào sức lực. Nếu dùng cách truyền thống, làm sao Jin đánh thắng được nó.

Khotun Khan đánh không lại thì gọi mấy thằng đệ ra đánh phụ

Chính vì thế, việc Jin phải từ bỏ nguyên tắc và sử dụng các chiến thuật bất ngờ, ám sát, lén lút là điều dễ hiểu. Chính đây là tiền đề để đưa Jin trở thành “bóng ma” hình tượng đối nghịch với lý tưởng Samurai gốc, nhưng cũng là lối thoát duy nhất để bảo vệ những người Jin yêu quý và vùng đất Tsushima. Tuy nhiên, The Ghost lại là cái tên có sức hiệu triệu để những người như Yuna, Lady Masako, Sensei Ishakawa, Norio, Kenji hay người dân Tsushima tập hợp để chiến với quân Mông Cổ. Ông bà ta có câu “Đi với bụt mặc áo cà sa, đi với ma mặc áo giấy” đó cũng là một ví dụ cho hoàn cảnh này, đủ linh hoạt để kiểu gì cũng chơi được, còn hơn khư khư bám giữ một giá trị nhưng rồi chết vì giá trị đó.

Và thử mà đấu tay đôi với phong cách của Samurai, làm sao Jin kết liễu được Khotun Khan

Một điểm khác mà mình thích nữa, đó là sự tự do lựa chọn, là việc Jin phản bội truyền thống cổ hủ để giải phóng Tsushima. Đó là việc được tự quyết định số phận. Jin cũng có mâu thuẫn về việc được thầy, được chú và tổ tiên công nhận và nhu cầu thực tế của chiến tranh. Nhưng Jin chọn phá bỏ khuôn mẫu, dấn thân vào “con đường bóng ma” và sẵn sàng đối đầu với cả người thân để giải phóng hòn đảo. Chính sự tự do lựa chọn này giúp Jin vượt thoát khỏi số phận vạch sẵn, từ đó chủ động nắm lấy trách nhiệm cứu rỗi quê hương theo cách riêng của mình. Mâu thuẫn này được thể hiện rõ qua Jin và ông chú Shimura, vốn là cuộc đối đầu giữ hai thế hệ.

Lord Shimura và Jin trong phân cảnh cuối cùng trước cuộc đấu tay đôi

Lord Shimura coi Jin như con trai, từng kỳ vọng Jin sẽ là Samurai kế thừa danh giá của dòng họ Sakai và làm gương cho Samurai toàn cõi Tsushima. Tuy nhiên, việc Jin trở thành thành “bóng ma”, tư tưởng và phương pháp chiến đấu mới của Jin va chạm với niềm tin cứng nhắc của ổng. Và Jin đủ mạnh mẽ để đứng lên đấu tranh với chú mình, chấp nhận bị bắt, bị “lưu đày” nhưng tin vào cái niềm tin và phương pháp của chính mình. Khi phải đứng lên đối đầu với chính chú mình, đó không chỉ đơn thuần là một trận chiến thể xác, mà còn là cuộc đấu tranh tư tưởng giữa cái cũ và cái mới. Mà nói thiệt, mình là ông chú Shimura, mình không dại dột đi khiêu chiến với một thằng mà nó đi ám sát từng người của quân Mông Cổ, một mình xử cả mấy doanh trại Mông, tự tay xử Khotun Khan. Nó mạnh cỡ đó mà đi khiêu chiến với nó thì khác nào tự vả mặt mình.

Một chủ đề nổi bật xuyên suốt câu chuyện là sự hy sinh cá nhân. Jin liên tục phải đánh đổi những điều thân thuộc, kể cả danh dự bản thân và mối quan hệ gia đình, nhằm bảo vệ mạng sống của người dân và duy trì hy vọng cho vùng đất Tsushima. Jin không chăm chăm bám vào hình ảnh “Samurai hoàn hảo” mà dám bỏ nó đi, chấp nhận cô độc, bị hiểu lầm để có thể đạt được mục tiêu lớn hơn.

Mối quan hệ giữa Jin và các nhân vật

Ghost of Tsuhima còn nhiều nhân vật khác. Đầu tiên là Yuna, theo Jin xuyên suốt từ đầu tới cuối game. Jin khởi đầu là một Samurai trung thành nhưng được Yuna cứu sống hai lần, một là sau thất bại ở Komoda, hai là sau khi bị chú và các Samurai khác bắt sống vì khác biệt về quan điểm. Yuna theo mình thấy là động lực lớn khiến Jin thay đổi khi người đầu tiên dám đi ngược chuẩn mực, ưu tiên sinh tồn trên hết và sẵn sàng dùng mọi cách để bảo vệ người thân. Ban đầu, cô chỉ mong đưa em trai Taka vào đất liền, nhưng cái chết của Taka dưới tay quân Mông Cổ đã gắn chặt hành trình của Yuna với Jin. Qua từng trận chiến sát cánh bên nhau, Yuna tác động mạnh mẽ lên quyết định của Jin, khiến anh học cách hành động linh hoạt, thậm chí sẵn sàng rũ bỏ truyền thống khi cần, chiến đấu với chính mình để bước thành “bóng ma” Tsushima. Mà hơi tiếc, mình nghĩ hai ông bà này sẽ thành cặp mà không thấy đề cập gì trong game.

Yuna gắn bó với Jin xuyên suốt trong game

Bên cạnh Yuna là những “đồng bọn” đặc biệt, Lady Masako, Sensei Ishikawa, Norio, Kenji, v.v. Mỗi người đều có câu chuyện đau thương của riêng mình nhưng cùng đồng hành trong cuộc chiến chống quân Mông Cổ. Jin đi một mình, nhưng trong những trận lớn, đặc biệt là trận cuối cùng, những người “đồng bọn” này lại là người đi cùng để hoàn thành game. Điều này cho thấy là anh em có chơi gì đi chăng nữa, thì chơi một mình nó cũng không vui bằng chơi cùng những người anh em khác

Phân cảnh với bà vú nuôi hồi nhỏ như một cách làm nhẹ đi cái hành trình đẫm máu, tàn khốc mà Jin đi qua

Ngoài những đồng đội chiến đấu, các nhân vật phụ như bà vú nuôi Yuriko cũng để lại nhiều cảm xúc. Mối liên hệ giữa Jin và Yuriko như bản lề gắn kết với tuổi thơ và ký ức gia đình, một chút dịu dàng còn sót lại cho Jin giữa chiến tranh tàn khốc. Trong dòng chảy hỗn loạn của đổi thay, Jin dành cho Yuriko một cái kết đẹp, trọn vẹn tình người, đây cũng là khoảnh khắc hiếm hoi anh được trở về là chính mình, trút bỏ gánh nặng “bóng ma” để ôn lại ký ức thanh bình thời thơ ấu.

Cảnh đẹp, nhạc hay, cách chơi dạng checklist

Một trong những ấn tượng mạnh nhất của Ghost of Tsushima chắ anh em đều đồng ý là bức tranh thiên nhiên được vẽ nên bằng nghệ thuật đồ họa và hiệu ứng thời tiết tinh tế. Đảo Tsushima hiện lên sống động qua từng chi tiết: từ những đồng cỏ lau rộng lớn sóng sánh theo gió, những rừng phong đỏ rực rỡ vào thu, đến từng cánh hoa anh đào bay nhẹ trong gió. Hiệu ứng thời tiết chuyển mình liên tục: mưa phùn, sương sớm, nắng tắt dần, cho đến những trận bão lớn khiến cỏ cây uốn mình, tất cả đều góp phần tạo nên không khí vừa hào hùng, vừa trầm lặng đầy xúc động.

Cảnh với bà Yuriko trước khi bà qua đời

Mỗi vùng miền mà vó ngựa của Jin đi qua đều mang lại cảm xúc độc đáo: đứng giữa rừng phong lá đỏ như lạc vào tranh thủy mặc; lặng lẽ nhìn lá vàng rơi dưới tán cây cổ thụ, hay cưỡi ngựa qua thảm lau trắng trải dài bất tận. Đặc biệt, bầu không khí mùa đông với tuyết phủ trắng xóa sau khi Jin bị bắt làm cho cảnh vật trở nên buốt giá, cô quạnh, phản chiếu sự tàn lụi trong tâm hồn nhân vật. Cả những khung cảnh hoang tàn sau trận chiến, khi làng mạc bị đốt phá, cũng tạo nên cảm giác mất mát nặng nề, làm nổi bật sự đối lập giữa vẻ đẹp của thiên nhiên và tàn khốc của chiến tranh.

Âm nhạc của game được Sucker Punch đầu tư kỹ lưỡng với việc sử dụng các nhạc cụ truyền thống như Biwa và Shakuhachi để tô điểm cho từng cảnh sắc: từ âm thanh trầm buồn giữa màn sương đến khúc trỗi dậy hào hùng khi lao vào trận chiến. Giai điệu nền hòa quyện cùng tiếng gió, tiếng mưa, tiếng lá, khiến cảm xúc người chơi đồng điệu hơn với hành trình của Jin. Ở những khoảnh khắc tĩnh lặng, ngồi viết bài thơ haiku bên hồ nước, hay chiêm ngưỡng mặt trời lặn trên thảo nguyên nhạc nền như “đóng băng” thời gian, cho phép người chơi tận hưởng trọn vẹn vẻ đẹp và sự yên bình hiếm hoi giữa chiến loạn.

Khoảng khắc này mình phân vân, giết hay tha. Nhưng mình nghĩ đã tới điểm này, thì việc “Kill” sẽ như một cách đập đi tư tưởng cũ để sống với tư tưởng mới.

Và cuối cùng cái cảnh thấm đẫm nhất với mình chắc là lúc lựa chọn hoặc tặng cho ông chú cái chết Samurai hay tha cho ổng. Mình thật sự chìm trong khoảng khắc đó tới mức bồi hồi một lúc mới quyết định để ổng một cái chết danh dự. Thật ra tha cho Lord Shimura sẽ giữ cho ổng sự sống về mặt con người, nhưng đó lại là “nhát kiếm” cho cái danh dự ổng gìn giữ cả đời. Ổng cứng nhắc thật, nhưng cũng có nghĩa tình nuôi dạy Jin, nên cái chết danh dự sẽ là hồi kết đẹp cho Lord Shimura. Nhạc ở đoạn này nó thật sự đi vào lòng người khi diễn tả được cái bi ai, cái nỗi đau mà Jin đối mặt khi đưa ra nhát kiếm đó.

Kết luận:

Ghost of Tsushima là trong những game có nội dung, nhạc, hình ảnh hay nhất mình được trải nghiệm, điều đó chắc là không cần bàn cãi. Còn giờ, mình đợi Ghost of Yotei của để có cơ hội trải nghiệm những cảnh đẹp khác, nội dung khác và hi vọng là nó sẽ mang lại một cảm nhận khác biệt so với Ghost of Tsushima.