Cập nhật BIOS khiến nhiều mẫu laptop Asus bị khựng giật, hãng nói đang điều tra và sửa

<!—->Theo nghiên cứu mới nhất được công bố trên GitHub bởi Zephkek, một chuyên gia bảo mật có kinh nghiệm trong lập trình cấp thấp, một vài laptop gaming ASUS ROG đang gặp phải nhiều lỗi trong firmware BIOS, gây ra các hiện tượng giật lag hệ thống khi sử dụng.

Những hiện tượng này biểu hiện bằng tình trạng video YouTube bị khựng lại, tiếng “pop” khi sử dụng Discord, chuột tạm thời đóng băng và các vấn đề khó chịu khác. Nghiên cứu cho thấy rằng nguyên nhân không phải do phần mềm cài đặt sẵn như Armoury Crate trong laptop của Asus, driver hoặc hệ điều hành. Vấn đề thực sự nằm sâu trong thiết kế BIOS của ASUS, nơi diễn ra các thao tác ở mức hệ thống và quản lý linh kiện.

Để tìm hiểu nguyên nhân, nhà nghiên cứu đã sử dụng công cụ LatencyMon để đo độ trễ ngắt (interrupt latency) của CPU. Độ trễ ngắt là một chỉ số quan trọng cho biết CPU phải tạm dừng quá trình thực thi chương trình hiện tại để chuyển sang một tác vụ khác có độ ưu tiên cao hơn. Trên các laptop ASUS ROG, như Zephyrus M16, nhân CPU đầu tiên (nhân mà ứng dụng truy cập trước) dành tới hơn 90 giây để xử lý các lệnh ngắt.

Trong khoảng thời gian đó, nhân CPU cụ thể này bị chặn, không thể thực hiện bất kỳ tác vụ nào khác, dẫn đến tình trạng giật lag khi một tác vụ nhạy cảm về thời gian chạy trên nhân đó.

Nguyên nhân đằng sau tất cả là việc triển khai ACPI.sys của chuẩn Advanced Configuration and Power Interface (ACPI), đóng vai trò cầu nối giữa firmware và hệ điều hành để quản lý các chức năng liên quan đến nguồn điện, và hỗ trợ phát hiện thiết bị Plug-and-Play cũng như cấu hình tài nguyên. ACPI.sys này giải mã ACPI Machine Language (AML), một loại code được cung cấp bởi mọi nhà sản xuất BIOS, bao gồm cả ASUS trong trường hợp này.

Các laptop ROG của ASUS thường được trang bị GPU rời như dòng RTX 30/40 của Nvidia, và iGPU tích hợp bên trong CPU Intel. Để xử lý các yêu cầu về năng lượng khác nhau, chẳng hạn như chạy laptop chỉ bằng pin hoặc cắm điện, các laptop này có một công tắc multiplexer (MUX) để chuyển đổi giữa iGPU và dGPU.

Tuy nhiên, firmware của ASUS đang thực hiện việc bật/tắt nguồn không hợp lý. Trong tình huống kiểm tra hệ thống khắc nghiệt nhất, khi laptop được kết nối với màn hình ngoài, hệ thống chỉ bật dGPU, trong trường hợp này là NVIDIA. iGPU Intel bị tắt hoàn toàn và bỏ qua để cả màn hình ngoài và màn hình trong có thể sử dụng dGPU.

Tuy nhiên, hệ thống liên tục bật/tắt dGPU, ngay cả khi nó được cho là đang hoạt động. Không nên thực hiện việc bật/tắt nguồn trên dGPU, nhưng hệ thống lại làm điều đó cứ 15-30 giây một lần. Hành vi này không hợp lý khi xem xét rằng dGPU là bộ xử lý đồ họa duy nhất đang hoạt động và hiện tại đang được cấp nguồn.

Báo cáo của Zephkek tóm tắt các phát hiện xuống một vài nguyên nhân gốc rễ của hiện tượng stuttering:

Thứ nhất, nó hiểu sai ngữ cảnh ngắt nguồn. Thứ hai, nó có cách xử lý ngắt nguồn GPU bị lỗi. Và thứ ba, nó thiếu kiểm tra nền tảng, hoàn toàn bỏ qua việc xem hệ thống có đang ở chế độ MUX hay không. Những vấn đề này tồn tại trên các mẫu ASUS từ năm 2021 đến 2024, nơi chúng đã được đề cập trên các diễn đàn. Các mẫu laptop như Strix, Scar và Zephyrus đều bị ảnh hưởng. Tác giả nghiên cứu tuyên bố: “ASUS chưa phản hồi lại cuộc điều tra này hoặc các vấn đề về firmware đã được ghi lại vào thời điểm công bố, sẽ cập nhật nếu có bất kỳ thay đổi nào.”

Về phần Asus, họ đưa ra tuyên bố chính thức, xác nhận vấn đề cũng như đang tìm cách giải quyết:

“Chúng tôi đã nhận được các báo cáo gần đây về tình trạng gián đoạn hiệu suất trên một số laptop ROG, và chúng tôi muốn bạn biết rằng nhóm của chúng tôi đang tích cực điều tra các trường hợp này. Chúng tôi hiểu rằng hiệu năng mượt mà và đáng tin cậy là rất quan trọng đối với những cỗ máy hiệu năng cao như thế này, và chúng tôi cam kết mang đến điều đó. Phản hồi và báo cáo chi tiết của bạn rất quý giá, và chúng tôi sẽ tiếp tục cung cấp các bản cập nhật và hỗ trợ thông qua các kênh chính thức của mình.”